Τι είναι η νευρική ορθορεξία και πώς μπορούμε να καταλάβουμε αν την έχουμε; Όσα πρέπει να ξέρετε για μια σχετικά νέα διατροφική διαταραχή.
Υγιεινή διατροφή. Την ακούμε και τη διαβάζουμε συνεχώς, ενίοτε προσπαθούμε να την ακολουθήσουμε για να αποκτήσουμε ένα καλίγραμμο σώμα και να βελτιώσουμε την διάθεση ή την ψυχολογία μας. Τι γίνεται όμως όταν η υγιεινή διατροφή γίνεται εμμονή; Τι συμβαίνει όταν βλέπουμε σαν «εχθρούς» συγκεκριμένες ομάδες τροφίμων και τις αποκλείουμε για χρόνια από τη διατροφή μας;
Σε αυτήν την περίπτωση, μιλάμε για ορθορεξία, μια σχετικά πρόσφατη και αρκετά επικίνδυνη διατροφική διαταραχή.
Τι είναι η ορθορεξία;
Η ορθορεξία είναι μια διαταραγμένη διατροφική συμπεριφορά. «Είναι η εμμονή του να τρώμε – στο μυαλό μας πάντα – ‘σωστά’, να τρώμε μονίμως αψεγάδιαστα. Όμως αυτό κάθε άλλο παρά ‘σωστή’ διατροφή θα μπορούσαμε να το θεωρήσουμε», αναφέρει σχετικά ο κ. Ανδρέας Ζουρδός, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος και προσθέτει: “Η νευρική ορθορεξία συναντά κανείς πολύ συχνά σε αθλητές, γυμναστές αλλά και διαιτολόγους”.
Το ορθορεξικό άτομο μπορεί να μην έχει φάει ποτέ του πατάτες τηγανιτές ή γλυκό ή πίτσα ή οτιδήποτε δε θεωρεί στο μυαλό του «καθαρό» γεύμα. Απομονώνεται από το κοινωνικό του περιβάλλον, μιας και εκείνο δε συνάδει με τις διατροφικές του συνήθειες, ενίοτε αποφεύγει να βγει έξω γιατί θα αναγκαστεί να φάει κάτι «μη σωστό» και περιορίζει δραματικά το εύρος των τροφών που προσλαμβάνει αποκλείοντας τροφές που θεωρεί ότι δεν ωφελούν την υγεία του.
«Άτομα ορθορεξικά είναι συνήθως απομονωμένα από το κοινωνικό σύνολο, ενώ κινδυνεύουν ενίοτε να παρουσιάσουν παθολογικά χαμηλό βάρος και σημαντικές ελλείψεις σε ιχνοστοιχεία. Αξίζει να σημειώσουμε ότι η συμπεριφορά αυτή ενθαρρύνεται από διάφορες κοινότητες, όπως για παράδειγμα το bodybuilding και ο βεγκανισμός. Χωρίς φυσικά να είναι απαραίτητο όποιος ασχολείται με τη σωματική διάπλαση ή είναι χορτοφάγος να είναι και ορθορεξικός», επισημαίνει ο κ. Ζουρδός.
Πώς θα καταλάβω αν είμαι ορθορεξικός;
Η ορθορεξία είναι μια διατροφική συμπεριφορά, οι οποία δεν έχει – ακόμα – αναγνωριστεί επίσημα από επιστημονικά εγχειρίδια. Προτάθηκε από τον Αμερικανό γιατρό Bratman το 1997, ο οποίος μάλιστα συνέταξε και ένα ερωτηματολόγιο. Άτομα με ορθορεξία, συνήθως απαντούν θετικά σε τουλάχιστον 5 ερωτήσεις και πάνω.
* Περνάτε περισσότερες από τρεις ώρες την ημέρα σκεπτόμενος τη διατροφή σας;
* Προγραμματίζετε τα γεύματά σας αρκετές ημέρες πριν;
* Είναι η θρεπτική αξία του γεύματός σας περισσότερο σημαντική από την ευχαρίστηση της κατανάλωσής του;
* Άλλαξε η ποιότητα της ζωής σας καθώς αυξήσατε την ποιότητα της διατροφής σας;
* Νιώθετε να βελτιώνεται η αυτοπεποίθησή σας όταν τρώτε υγιεινά;
* Έχετε σταματήσει να καταναλώνετε τρόφιμα που απολαμβάνατε άλλοτε, προκειμένου να τρώτε σωστά;
* Η διατροφή σας δεν σας επιτρέπει εύκολα να φάτε έξω και έτσι απομακρύνεστε από οικογένεια και φίλους;
* Αισθάνεστε ένοχοι όταν «χαλάτε» τη δίαιτά σας;
* Αισθάνεστε καλά με τον εαυτό σας και ότι έχετε τον πλήρη έλεγχο όταν τρώτε υγιεινά;
* Έχετε γίνει πιο αυστηροί με τον εαυτό σας πρόσφατα;
Πώς αντιμετωπίζεται το πρόβλημα;
Με τη βοήθεια του διατροφολόγου, αλλά και με προσπάθεια από το ίδιο το άτομο. «Προσπαθούμε πάντα με καλό τρόπο και χωρίς να ‘κουνάμε το δάχτυλο’ στον ασθενή να διορθώσουμε τις υπερβολές στη διατροφή. Με επιμονή και με την πάροδο του χρόνου κερδίζουμε την εμπιστοσύνη του και βλέπει αποτελέσματα στο σώμα του, καταλαβαίνοντας ότι αυτό που έκανε δεν ήταν το βέλτιστο», αναφέρει σχετικά ο κ. Ζουρδός.
Πρέπει λοιπόν, να παραδεχτούμε ότι είμαστε άνθρωποι και όχι ρομπότ. Κάθε φορά που κάνουμε μια αψεγάδιαστη διατροφή, συνειδητοποιούμε ότι δεν μπορούμε να την ακολουθήσουμε για χρόνια. Η καλύτερη λύση λοιπόν, είναι να βρούμε τη χρυσή τομή μεταξύ της υγιεινής διατροφής και της «σαβουροφαγίας» και αυτή να μας δώσει τα επιθυμητά αποτελέσματα στο σώμα και τη διάθεσή μας.
