Όταν πηγαίνεις για ψώνια στο σουπερμάρκετ προσέχεις ποτέ τη λίστα συστατικών στα συσκευασμένα τρόφιμα που αγοράζεις. Αν η απάντηση είναι όχι, ίσως πρέπει να αναθεωρήσεις το πώς ψωνίζεις. Κάποια από αυτά τα συστατικά εκτός του ότι προσθέτουν πόντους στη μέση σου, μπορεί να είναι και επικίνδυνα για τη δική σου υγεία καθώς και της οικογένειάς σου. Παρακάτω είναι 8 από αυτά τα συστατικά που πρέπει οπωσδήποτε να αποφεύγεις.
1. ΒΗΑ – Το συντηρητικό BHA (βουτυλική υδροανισόλη ή butylated hydroxyanisole) χρησιμοποιείται για να την πρόληψη της τάγγισης των τροφίμων που περιέχουν λάδι ή λιπαρά. Σε εργαστηριακές μελέτες όπου το BHA χορηγήθηκε σε ποντίκια και χάμστερ, παρατηρήθηκε υψηλό ποσοστό εμφάνισης καρκίνου στον προστόμαχο των ζώων. Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στην Ιαπωνία συμπεραίνει ότι το BHA “είναι πολύ λογικό να θεωρείται καρκινογόνο.”
Ένα σύνηθες τρόφιμο που περιέχει BHA είναι κάποια δημητριακά.
2. Παραβίνες – Οι παραβίνες (ή parabens) είναι συνθετικά συντηρητικά που χρησιμοποιούνται για την πρόληψη της μούχλας στα τρόφιμα. Το πρόβλημα είναι ότι οι παραβίνες μπορούν να διαταράξουν την ορμονική ισορροπία του σώματός σου. Μια μελέτη έδειξε ότι η καθημερινή κατανάλωσή τους μείωσε το σπέρμα και τα επίπεδα τεστοστερόνης σε εργαστηριακά ποντίκια. Επίσης, παραβίνες βρέθηκαν σε δείγματα από ιστούς μαστών που προσβλήθηκαν από καρκίνο.
Συνήθη τρόφιμα που περιέχουν παραβίνες είναι τα βιομηχανικά παγωτά.
3. Μερικώς υδρογονωμένα έλαια ή λιπαρά – Τα μερικώς υδρογονωμένα έλαια ή λιπαρά (trans fat) αυξάνουν τη διάρκεια ζωής του προϊόντος και μειώνουν τις απαιτήσεις ψύξης. Για να είσαι ασφαλής, το απόλυτο όριο για την ημερήσια κατανάλωσή σου σε μερικώς υδρογονωμένα έλαια ή λιπαρά είναι μόνο 2 γραμμάρια. Μην παραπλανιέσαι αν το προϊόν γράφει “trans fat free.” Ψάξε την λίστα συστατικών. Σύμφωνα με έρευνες, τα μερικώς υδρογονωμένα έλαια ή λιπαρά προκαλούν αρτηριοσκλήρωση και καρδιοπάθειες.
Συνήθη τρόφιμα που περιέχουν μερικώς υδρογονωμένα έλαια ή λιπαρά είναι τα έτοιμα τηγανητά και οι κατεψυγμένες πίτσες.
4. Νιτρική ή νιτρώδης σόδα – Η νιτρική ή νιτρώδης σόδα (sodium nitrite) χρησιμοποιείται για την αναστολή της αλλαντίασης και για τα επεξεργασμένα κρέατα να διατηρήσουν τη ροζ απόχρωσή τους. Δυστυχώς, όταν μπει στο σώμα σου, η νιτρική ή νιτρώδης σόδα μπορεί να συγχωνευθεί με τα αμινοξέα (για τα οποία το κρέας είναι μια εξαιρετική πηγή) και να σχηματίσουν νιτροζαμίνες που είναι ισχυρές καρκινογόνες ενώσεις. Το ασκορβικό οξύ και το ερυθορβικό οξύ – ουσιαστικά η βιταμίνη C – έχει αποδειχθεί ότι μειώνουν τον κίνδυνο και οι περισσότεροι κατασκευαστές τροφίμων προσθέτουν τώρα ένα ή και τα δύο στα προϊόντα τους, το οποίο βοηθά. Παρόλα αυτά, ο καλύτερος τρόπος να μειώσεις τον κίνδυνο είναι να περιορίσεις την κατανάλωση αυτών των προϊόντων.
Συνήθη τρόφιμα που περιέχουν νιτρική ή νιτρώδη σόδα είναι τα λουκάνικα, τα hot dog και το bacon.
5. Χρωστικές καραμέλας – Αυτό το συστατικό (caramel coloring) δεν θα ήταν επικίνδυνο αν φτιαχνόταν με τον παραδοσιακό τρόπο: αναμιγνύοντας νερό και ζάχαρη πάνω στην στόφα. Το πρόβλημα είναι ότι βιομηχανικά ακολουθείται μια διαφορετική συνταγή: δουλεύουν τη ζάχαρη με αμμωνία και έτσι παράγονται κάποια πολύ επιβλαβή καρκινογόνα συστατικά. Πόσο επιβλαβή; Σύμφωνα με μια έρευνα στην Αμερική, τα υψηλά επίπεδα caramel coloring στα διάφορα αναψυκτικά είναι υπεύθυνα για 15.000 καρκίνους ετησίως.
Συνήθη ποτά που περιέχουν caramel coloring είναι αναψυκτικά όπως η Coca-Cola και η Pepsi.
6. Καστόριο – Το καστόριο (castoreum) είναι ένα από τα πολλά περίεργα “φυσικά συστατικά” που χρησιμοποιούνται για τη γεύση των τροφίμων. Αν και δεν είναι επιβλαβές, είναι ανησυχητικό. Το καστόριο είναι μια ουσία που κατασκευάζεται από το καστορέλαιο που βρίσκεται στους θύλακες καστόρων ή αδένες μυρωδιάς που βρίσκονται στον πρωκτό κάποιων ζώων. Αυτοί οι αδένες παράγουν ισχυρές εκκρίσεις που βοηθούν τα ζώα να σημαδεύουν την περιοχή τους στην φύση.
Συνήθως θα το βρεις σε τρόφιμα που δηλώνουν ότι περιέχουν “φυσικά συστατικά.”
7. Χρωστικές ουσίες τροφίμων – Πληθώρα από καραμέλες και γλειφιτζούρια καθώς και πολλά δημητριακά με γεύσεις φρούτων δεν περιέχουν ίχνος φρούτου, αλλά αντίθετα βασίζονται σε τεχνητές χρωστικές ουσίες (artificial dyes) και γεύσεις για να συνδέσουν τη σχέση τους με τη φύση. Αυτές οι χρωστικές ουσίες όχι μόνο κρύβουν το ότι αυτά τα τρόφιμα είναι άκρως επεξεργασμένα, αλλά κάποια από αυτά τα χρώματα έχουν συνδεθεί με κάποιες σοβαρές παθήσεις. Μια μελέτη έχει συνδέσει τη χρωστική ουσία Yellow 5 με την υπερκινητικότητα στα παιδιά. Επίσης, Καναδοί ερευνητές βρήκαν ότι οι χρωστικές ουσίες Yellow 6 και Red 40 περιέχουν γνωστά καρκινογόνα συστατικά και ότι η χρωστική ουσία Red 3 προκαλεί όγκους. Σε τελική ανάλυση, απόφευγε τρόφιμα με χρωστικές ουσίες όσο το δυνατόν περισσότερο.
Συνήθη τρόφιμα που περιέχουν χρωστικές ουσίες είναι κάποια δημητριακά, καραμέλες και ζαχαρωτά.
8. Υδρολυμένη φυτική πρωτεΐνη – Η υδρολυμένη φυτική πρωτεΐνη (hydrolyzed vegetable protein) είναι ένα συστατικό που χρησιμοποιείται για την ενίσχυση της γεύσης. Είναι μια φυτική πρωτεΐνη που έχει διασπαστεί χημικά σε αμινοξέα. Ένα από αυτά τα οξέα, το γλουταμικό οξύ, μπορεί να απελευθερώσει γλουταμικό. Όταν το γλουταμικό ενωθεί με το ελεύθερο νάτριο στο σώμα σου, δημιουργεί γλουταμινικό νάτριο (MSG), μια ουσία που αποδεδειγμένα προκαλεί ανεπιθύμητες παρενέργειες σε ευαίσθητα άτομα, όπως μεταξύ άλλων πονοκεφάλους, ναυτία, και αδυναμία. Στην Αμερική, όταν το MSG προστίθεται άμεσα σε τρόφιμα, η κυβέρνηση απαιτεί από τους κατασκευαστές να αποκαλύπτουν τη συμπερίληψή του στη λίστα συστατικών. Το θέμα είναι ότι όταν το MSG παράγεται ως υποπροϊόν της υδρολυμένης φυτικής πρωτεΐνης, μπορεί να περάσει απαρατήρητο.
Συνήθη τρόφιμα που περιέχουν υδρολυμένη φυτική πρωτεΐνη είναι οι έτοιμες σούπες σε τενεκεδάκια.
